1938 – , Serbia / EE. UU
Trad. Luis Ingelmo
La Vida de las imágenes
Existe, en la crítica literaria, un malentendido de grandes proporciones en relación al modo en que las ideas se insertan en los poemas. En apariencia, los poetas proceden siguiendo uno de estos dos métodos: o exponen sus ideas directamente o encuentran equivalentes para ellas. Lo que a menudo se denomina poesía filosófica da la impresión de ser una poesía de aguda elocuencia, o bien una variación del simbolismo. En ambos casos se asume que el poeta sabe de antemano qué es lo que va a decir, de modo que escribir el poema no es sino la búsqueda de la forma más eficiente de adornar esas ideas.
Si eso fuera correcto, la poesía se limitaría a repetir lo que se ha pensado y se ha dicho antes que ella. No existiría el pensamiento poético tal como Heidegger lo concibe. No cabría esperarse que la poesía tuviera la más mínima relación con la verdad.
(…)
Mis poemas (al principio) son como una mesa sobre la que se coloca toda suerte de cosas interesantes que uno ha ido encontrando en sus paseos: un guijarro, un clavo oxidado, una raíz de forma peculiar, la esquina de una fotografía rota, etc. Después de dedicarme a mirarlas y de pensar en ellas a diario, comienzan a fraguarse ciertas relaciones sorprendentes que apuntan a algunos significados.
Estos objets trouvés de poesía son, desde luego, fragmentos de lenguaje. El poema es la estancia donde uno escucha con atención lo que el lenguaje está diciendo, donde empieza a surgir el verdadero sentido de las palabras.
Eso no es cierto. Lo crucial no es lo que las palabras significan sino, antes bien, lo que muestran y revelan. Lo literal conduce a lo figurativo, y en el interior de cada figura poética de valor hay un teatro en el que se está representando una obra. Ésta trata sobre dioses y demonios y el mundo en toda su desconcertante presencia y variedad.
En esencia, un poema interesante es un problema epistemológico y metafísico para el poeta.
Tłum. Ada Trzeciakowska
Życie obrazów
W krytyce literackiej zachodzi poważne nieporozumienie dotyczące sposobu, w jaki idee są wprowadzane do wierszy. Poeci postępują w dwojaki sposób: albo wyrażają idee wprost, albo znajdują dla nich odpowiedniki. To, co często nazywane jest poezją filozoficzną, sprawia wrażenie poezji wyostrzonej elokwencji, czy też odmiany symbolizmu. W obu przypadkach zakłada się, że poeta z góry wie, co chce powiedzieć, a więc pisanie wiersza jest niczym innym jak poszukiwaniem najbardziej efektywnego sposobu upiększenia tych myśli.
Gdyby tak było, poezja byłaby tylko powtórzeniem tego, co już zostało pomyślane i powiedziane przed nią. Nie istniałaby myśl poetycka w rozumieniu Heideggera. Nie można by było spodziewać się, że poezja będzie miała jakikolwiek związek z prawdą.
(…)
Moje wiersze (na początku) są jak stolik, na którym wykłada się różne ciekawe rzeczy znalezione podczas spacerów: kamyk, zardzewiały gwóźdź, korzeń o osobliwym kształcie, róg zepsutej fotografii itd. Po dłuższym przyglądaniu się im i codziennym o nich myśleniu, zaczynają wyłaniać się pewne zaskakujące powiązania, które naprowadzają na konkretne znaczenia.
Te objets trouvés poezji to oczywiście fragmenty języka. Wiersz jest pomieszczeniem, w którym wsłuchujemy się uważnie w to, co mówi język, gdzie zaczyna wyłaniać się prawdziwe znaczenie słów.
To nie prawda. Istotne nie jest to, co słowa znaczą, ale raczej to, co pokazują i odsłaniają. Dosłowność prowadzi do przenośni, a wewnątrz każdej wartościowej figury poetyckiej kryje się teatr, w którym odgrywana jest sztuka. Mówi ona o bogach i demonach oraz o świecie w całej jego oszałamiającej postaci i różnorodności.
W gruncie rzeczy ciekawy wiersz jest dla poety problemem epistemologicznym i metafizycznym.
