1920-1996, Alemania
Trad. Griselda Mársico
Descripción del ser humano
“Cuando uno ya no comprende cómo pudo haber sido aquel con el que se encuentra en el recuerdo, la conciencia de lo extraño es más pronunciada que cuando no puede comprender cómo otro puede ser el que parece ser. Algo de este exotismo del yo para sí mismo a lo largo del tiempo, de ese carácter extraño que tiene el yo recordado, queda de su pasado como cuota de extrañeza en su presente: el reverso de su presente, la apresentación, a la que se ve obligado desde sí mismo. Dicho de otro modo: la apresentación se aprende en la experiencia de sí. Se la ejercita como procedimiento para relacionar entre sí el recuerdo y el presente; y no sólo el recuerdo actual, sino en una medida desconocida, probablemente mucho mayor, el recuerdo potencial. Ese recuerdo se hace valer en la incertidumbre pura: ¿qué más ha habido?, ¿qué más puede emerger en uno?, ¿qué más he sido, y por eso lo soy? Como recuerdo tenazmente latente, es el ello (…) Si bien lo que es ello debe devenir yo -según la propia fórmula freudiana-, la pregunta es si puede hacerlo a través de su yo ya devenido o sólo a través de otro yo ya devenido, como en la situación analítica. Que un yo puede ser opaco -esta no obviedad extrema de todas las no obviedades es algo que tiene que haberse asegurado y hecho habitual en la experiencia de sí antes de poder ser admitido en la experiencia del otro como su factor constitutivo (…)”.
Foto propia
Tłum. Ada Trzeciakowska
Beschreibung des Menschen. (Opis człowieka)
Kiedy człowiek nie rozumie już, jak mógł być tym kimś, kogo spotyka we wspomnieniach, świadomość obcości jest bardziej nasilona niż wtedy, gdy nie może zrozumieć, jak ktoś inny może być tym, kim wydaje się być. Coś z tej egzotyczności jaźni dla samej siebie na przestrzeni czasu, z tej obcości, którą naznaczona jest zapamiętana jaźń, przetrwało z jej przeszłości jako kontyngent obcości w jej teraźniejszości: rewers jej teraźniejszości, aprezentacja*, do której jest zmuszana sama z siebie. Innymi słowy: aprezentacji uczymy się poprzez doświadczanie samego siebie. Jest ćwiczona jako zabieg służący powiązaniu ze sobą wspomnienia i teraźniejszości; i to nie tylko wspomnienia teraźniejszego, ale w nieznanym, prawdopodobnie znacznie większym stopniu, wspomnienia potencjalnego. To wspomnienie potwierdza się w czystej niepewności: co jeszcze było, co jeszcze może wyłonić się w nas, czym jeszcze byłem, a zatem tym jestem? Jako wspomnienie nieustannie utajone, jest tamtym (…) Podczas gdy to, co jest tamtym, musi stać się „ja” – zgodnie z freudowską formułą – pytanie brzmi, czy może tego dokonać poprzez swoje ja, które już się wyłoniło, czy tylko poprzez inne ja, już wyłonione, jak w sytuacji analitycznej. To, że “ja” może być nieprzejrzyste – ta skrajna nieoczywistość wszystkich nieoczywistości jest tym, w czym trzeba się upewnić i co musi stać się zwyczajne w doświadczaniu siebie, zanim będzie się dopuszczonym do doświadczenia innego jako jego czynnik konstytutywny (…)”.
*Appresentation. Termin, którym posługuje się Edmund Husserl w koncepcji fenomenologii. Oznacza przedstawienie przez świadomość danych zrekonstruowanych, takich jak akty świadomości innych, ich stany umysłu, ich inne intencje. Husserl pisze: „Nie mogę, ściśle rzecz biorąc, przenieść się do wnętrza innych, ale mogę po prostu wyobrazić sobie, co bym czuł, gdybym był taki jak on”. Przedstawienie nie jest wspomnieniem. [przyp. od tłum.]
